test

Udhëtim përrallor në natyrën rrëzëllitëse të Alpeve të Shqipërisë

Alpet e Shqipërisë janë rajoni kryesor në veri të vendit për turizmin malor, ku majat e thepisura të maleve, kullotat alpine, pyjet e dendura, liqenet e lumenjtë vërshues mbretërojnë në paqe të vërtetë me natyrën. Si pjesë e Parkut Kombëtar të Alpeve, ky park bashkon ekosistemet natyrore të Luginës së Valbonës, Parkun Kombëtar të Thethit, Lumin e Gashit, Bjeshkët e Namuna të Kelmendit,  që në një spektakël madhështor të natyrës lidhin përmes qafa malesh një numër të vogël fermash dhe shtëpish ndër lugina me pjesën tjetër të vendit gjatë muajve të verës.

Alpet Shqiptare, përbëjnë krahinën më malore dhe më interesante të vendit tonë, e kthyer vitet e fundit në një nga destinacionet më tërheqëse për turistët nga e gjithë bota. 

Shqipëria është një nga të paktat vende me Alpe të Evropës. Këtu ndodhen shumica e majave të Shqipërisë ku më e larta është Jezerca (2,694m), e dyta pas majës së Korabit (2,751m), në verilindje të vendit.

Si në një udhëtim përrallor shtojzavallesh në Alpet e Shqipërisë do të takoni Luginën e Lumit Valbonë , e cila përshkon pjesën lindore të Alpeve, një nga zonat më të bukura natyrore në Shqipëri. Ky park gjendet rreth 22 km larg qytetit të Bajram Currit. Përgjatë rrjedhës së lumit të Valbonës krijohen kanione magjepsës dhe disa fshatra piktoreskë.

Fshati i parë, me shtëpi të stilit alpin është Dragobia. Rrëzë malit ku përroi i Cerremit derdhet në lumin Valbonë, ndodhet shpella e njohur Shpella e Dragobisë, ku u rrethua dhe u vra heroi kombëtar, Bajram Curri, prej të cilit mori emrin qyteti verior.

Lugina e lumit Valbona ndodhet 25 km larg qytetit Bajram Curri. Aty ka plot shtëpi tradicionale me pamje piktoreske, në sintoni të plotë me mrekullitë natyrore të luginës. Në Valbonë gjendet një hotel tradicional dhe komod, ndërkohë keni edhe mundësinë të qëndroni në një shtëpi fshati, ku bujaria dhe mikpritja e banorëve është mbresëlënëse. Kjo zonë njihet gjithashtu edhe për gatimet karakteristike rajonale, me specialitete si mazja, flija (një gatim me shumë shtresa, petulla e gatuar mbi thëngjij të hapur dhe e zier në avull, që shërbehet shpesh me mjaltë vendas) dhe pitja. Pasi kalon Selimajn, rruga dredhon përmes luginës me pamjet mahnitëse dhe penelatat shumëngjyrëshe të jetës pranverore, të stinës së dimrit, kur bora mbulon majat e thepisura aty pranë, apo edhe të vjeshtës së praruar.

Fshati i fundit para se të mbërrini në burimin e lumit Valbona është Rrogami.

Rrogami është një fshat i largët dhe i rrethuar nga peizazhe magjepsëse të natyrës së virgjër. Mbarë lugina rrëzëllit nga ngjyrat e bukura dhe bukuritë e rralla. Nga njëra anë, dallon ujërat e kristalta të Valbonës, ndërsa nga tjetra shihet faqja e mprehtë dhe e gjelbëruar e malit. Deri në maj mund të shijoni kontrastin midis borës së bardhë e të pastër dhe majave të pemëve në sfondin blu të qiellit. Flora e parkut kombëtar përfshin një sërë bimësh dhe pemësh, ndër këto më e përhapura është pema e Hormoqit. Pjesa tjetër përbëhet nga drurë  ahu, arre, gështenja dhe mollët e egra, shumë lloje manaferrash, boronicat e luleshtrydhet.

Në park ka edhe kafshë të ndryshme, si arinj, ujqër, mace të egra, madje ka edhe tufa me dhi të egra, që ngjiten mbi shkëmbinj. Në lumë rritet edhe trofta e egër, një peshk i rrallë me shije të veçantë që gjendet në ujërat e kristalta të Valbonës. Lugina, parku dhe mbarë zona përreth janë të njohura për reshjet e dendura të dëborës, që arrijnë deri në 100 cm, të cilat nisin në fillim të nëntorit dhe zgjasin pothuajse deri në maj.

Në Parkun Kombëtar të Rrogamit zhvillohen shumë aktivitete në natyrë, si ski, alpinizëm ngjitje në mal, peshkim, ekskursione, ecje nëpër luginë dhe përgjatë përrenjve, si edhe lundrim me kanoe në disa pjesë të caktuara të lumit.

Një tjetër pikë interesante në Alpet Perëndimore është Vermoshi, që gjendet në skajin më verior të Alpeve, 95 km larg nga Shkodra, në Krahinën e Kelmendit. Gjëja e parë që ju bie në sy gjatë rrugëtimit është Qafa e Rrapshit, ku mund të shihni ujërat e kristalta të lumit Cemi, që krijojnë një kontrast të mrekullueshëm me peizazhin përreth.

Gjatë verës, pragjet e lumit janë vende të përkryera për banja dielli dhe shumë vizitorë ndalojnë të marrin rreze dielli ose të argëtohen. Vermoshi ndodhet në një pllajë alpine 1100 m mbi nivelin e detit dhe i rrethuar nga shpate malore të larta. Aty mund të argëtoheni duke bërë ecje, ngjitje malore, ski, po edhe të peshkoni troftë.

Një udhëtim alpin në Shqipëri nuk do të ishte i plotë pa një ndalesë në Alpet e Shqipërisë Perëndimore. Aty do të shijoni mundësinë unike për të ecur, për t’u çlodhur, për të fjetur dhe për të ngrënë edhe midis gojëdhënave, Ky udhëtim ju jep mundësinë e rrallë për të shijuar zemrën e Alpeve Shqiptare, Gropën e Thethit. Rrugëtimi nis nga kryeqyteti kulturor i Shkodrës e mandej endet 41 km larg fshatit Razëm.

E vendosur mbi një kodër me manaferra rrëzë të Veleçikut, Razma qëndron mes pyjeve të harlisur me pisha dhe mështekna. Livadhet dhe kullotat e mahnitshme alpine janë të shumta, çka magjeps me bukuritë e Ballkanit çdo vizitor symprehtë. Edhe në mesin e dimrit, kur bora shkon në nivelin më të lartë, turistët e aventurës e vizitojnë Razmën. Tashmë, ekzistojnë disa hotele ku vizitorët mund të pushojnë. Aktivitetet e zakonshme gjatë ekskursioneve janë ngjitja malore, skitë, dhe, kur e lejon moti, edhe kampingu. Rruga kthehet nga Razma drejt fshatit Dedaj, dhe më tej në Bogë, një fshat i rrethuar nga Alpet, i cili u përshkrua nga Edith Durham në librin e saj, “Brenga e Ballkanit”.

Pikërisht këtu, familjet e pasura shkodrane ndërtuan shtëpitë dhe vilat e tyre për të pushuar, dhe për t’u larguar nga qyteti para Luftës së Dytë Botërore. Boga është vendi i përsosur për ngjitje malore, ski dhe zbulim shpellash. Ndër shpellat më të vizituara janë Shpella e Mullirit, e Akullores dhe e Njerëzve të Lagun. Shpella e Pucit është një nga më të bukurat, e vendosur 1087 m mbi nivelin e detit, me thellësi prej 5 km. Kjo shpellë është e pasur me stalaktite, stalagmite.

Pas Bogës, një nga pikat më të njohura turistike të mbarë zonës, është fshatit turistik Thethi..

Thethi ndodhet 70 km larg nga Shkodra. Duhet të kaloni në Qafën e Tërthores me lartësi 2000 m, para se të zbrisni në Gropën e Thethit, duke kaluar përroin me të njëjtin emër. Gjatë udhëtimit mbani gjithmonë me vete aparatin fotografik, pasi përpara ju shpalosen rrugë dhe panorama të bukura malore, me ujëra që rrjedhin poshtë kodrave të thepisura dhe me pemë mbi shpate shkëmbore që rreken të kapin rrezet e diellit. Zona është e pasur me ujëvara si Ujëvara dhe kanioni i Grunasit, 30 m e lartë, Ujëvara e Thethit, burimet e mahnitshme me ujë të ftohtë të Okolit, shpellat dhe mali i Harapit, Birat e Rrathëve.

Në park, njerëzit dëfrehen me ecje, ngjitje malore, me ski (sidomos në shpatin lindor), me peshkim, madje edhe me biçikletë malore si dhe me eksplorimin e shpellave. Pothuajse 90% e sipërfaqes së parkut është e mbuluar nga pemë ahu, që sigurojnë hije për shumë lloje të ndryshme lulesh si Wulfenia baldacci, e zbuluar nga botanisti italian Baldacci. Në mënyrë magjepsëse, kjo lule gjendet vetëm në Theth. Fauna është po aq e pasur sa flora, ku dallojnë shqiponja e artë dhe rrëqebulli i famshëm. Në ujërat e përroit të Thethit, troftat e egra janë si në shtëpinë e tyre.

Ndërsa jeni në Theth mund të qëndroni në bujtinat lokale të projektuara sipas arkitekturës tradicionale alpine. Pjata karakteristike e zonës është fërliku, por mund të provoni edhe larminë e madhe të troftës vendase. Shumë udhëtarë shijojnë edhe një ekskursion të shkurtër në Luginën e Shalës, që i afron ata me zemrën e Alpeve Shqiptare.

Shperndaje: